bądź to bądź też
  • Jest jakaś zasada czy co?
    10.05.2011
    10.05.2011
    Szanowna Poradnio!
    Mam pytanie dotyczące czy co. Nigdy nie wiem, czy trzeba je poprzedzać przecinkiem, czy też nie. W korpusie PWN-owskim występują zarówno wersje z przecinkiem, jak i bez (dwa przykłady z korpusu: „Życie mu niemiłe, czy co?”, „Kpisz czy co?”). Od czego to zależy? Obowiązuje tu jakaś konkretna zasada czy jest pozostawiona pełna dowolność dla piszącego?
    Z góry dziękuję za odpowiedź i pozdrawiam.
  • Jest przymiotnik N(n)orwidowski, nie ma Ż(ż)eromskowski
    15.10.2018
    15.10.2018
    Szanowni Państwo!
    Chciałabym zadać następujące pytania:
    1. Czy w przypadku nazwisk odmieniających się jak przymiotniki (czyli typu Żeromski) istnieje jakakolwiek, choćby najbardziej teoretyczna, możliwość zbudowania eponimu wskazującego na autora/charakter na wzór słowa N(n)orwidowski?
    2. Czy byłaby (też czysto teoretycznie) dopuszczalna konstrukcja po żeromsku/z żeromska (na wzór po norwidowsku), gdyby dało się taki eponim z punktu 1 utworzyć? A co, jeśli się nie da?

    Dziękuję! A.B.
  • tę czy tą?
    10.01.2003
    10.01.2003
    Dzień dobry,
    Oglądając telewizję polską, zastanawiam się, czy możliwe, że ostatnimi czasy w języku polskim zaszły aż tak wielkie zmiany. Coraz częściej słyszę dziennikarzy, dla których rzeczą oczywistą jest stwierdzić np. „Widziałem TĄ sztukę”, „Czytałem TĄ książkę”. Czy w ostatnich latach zmieniły się zasady? Pamiętam swoją polonistkę, która setki razy powtarzała, że TĘ książkę to ona może podać, natomiast TĄ książką to prędzej komuś w głowę przyłoży.
  • Ani tak ci nie wierzę
    29.04.2009
    29.04.2009
    Moja znajoma konsekwentnie używa spójnika ani jak i, np. w takich konstrukcjach: ani tak ci nie wierzę (w znaczeniu 'i tak nie wierzę'), chociaż ani tak nie wiem, jak to będzie (w znaczeniu 'chociaż i tak nie wiem jak to będzie'). To tylko dwa przykłady z ostatnich dni. No i mam problem, bo na moje ucho polonisty i informatyka to jest błąd językowy (nie udało mi się odnaleźć podobnych użyć w słownikach i korpusie), ale być może jest to jakiś regionalizm, o którym, jako człek miastowy, nie mam zielonego pojęcia?
  • być w ciąży
    20.09.2006
    20.09.2006
    Z kim się jest w ciąży? Jeżeli kobieta mówi „Byłam wtedy w ciąży z Antonim”, to należy rozumieć, że Antoni jest jej dzieckiem (wtedy: mającym się dopiero urodzić) czy tegoż dziecka ojcem? Czasem słyszy się takie wypowiedzi, kiedy z kontekstu wynika, że chodzi o dziecko, ale we mnie budzą one opory, nie wiem czy uzasadnione. Może przez konflikt (logiczny?) ze zwrotem zajść w ciążę z X, w którym ewidentnie już chodzi o sprawcę i tylko o sprawcę?
  • ci czy te?
    25.03.2003
    25.03.2003
    Mam pytanie dotyczace odmiany skrótu nazwy stanowiska promocjant. Otóż w firmie mówimy na promocjanta prom. Czy należałoby mówić w l.mn. promy, czy też raczej promowie? Z jakich zasad gramatyki dany sposób odmiany (promy bądź promowie) wynika?
    Serdecznie pozrawiam

    Ewa Tomaszewicz
  • Gdzież są twoje szklane domy? – rozmyślał, brnąc dalej. – Gdzież są twoje szklane domy?
    2.11.2016
    2.11.2016
    Szanowni Państwo,
    czy w takim przypadku powinien pojawić się przecinek:
    Co ja tu robię?(,) pomyślał.
    Czy zapisanie Co ja tu robię? kursywą coś zmienia?

    Z wyrazami szacunku
    Anna Kubiak

  • jednak, niemniej jednak, tym niemniej
    15.10.2011
    15.10.2011
    Szanowni Państwo,
    czy można zaczynać zdanie od niemniej, skoro raczej należy unikać rozpoczynania od jednak? Wiem, że niemniej i jednak mogą występować w swoim bezpośrednim sąsiedztwie – taką formę znajduję też na stronie Poradni – niemniej wydają mi się one jednak raczej bliskoznaczne.
    Z góry dziękuję za pomoc.
  • poza tym
    18.02.2012
    18.02.2012
    Pamiętam, że kiedyś, bardzo dawno temu, uczyłem się, że pisze się po za tym, po za domem, moja polonistka wyraźnie mówiła, że nie można pisać poza tym, poza domem, bo to nie ma sensu (poza jest rzeczownikiem). Przejrzałem kilka nowych słowników i wszędzie jest napisane poza tym, poza domem. Proszę napisać (jeśli to możliwe), jaka jest prawidłowa forma.
    Z góry serdecznie dziękuję.
  • przecinek przed tym, co konieczne
    5.02.2015
    5.02.2015
    Chcę zapytać o wyrażenia z to co, wszystko co itp., gdzie po zaimku co nie ma już czasownika. Czy przed co stawia się wtedy przecinek, czy nie? Przykłady:
    Trzeba zostawiać to co ciemne, co grzeszne.
    Widząc to co dobre i to, co wymaga przemiany, zobacz też nadchodzącego Pana.
    Człowiek wygrywa, jeśli trwa w tym co słuszne.
    Niech więc nie pociąga nas to co efektowne, ale to co prawdziwe.
    Idź za wszystkim co dobre i słuszne.
    Wybieraj wszystko co szlachetne.
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego